CELAL ESAD ARSEVEN

CELAL ESAT ARSEVEN (1875-1971): II.Abdülhamit'in sadrazamlarından Ahmet Esat Paşa'nın oğludur. Annesi Fatma Suzidil Hanımefendi'dir.
Celal Esad Arseven, resimden edebiyata, tiyatrodan sinemaya, mimari ve şehircilikten sanat tarihçiliğine kadar geniş bir alanda ürünler vermiştir. İköğrenimine Beşiktaş'ta Taşmektep'te başladı. Daha sonra Hamidiye Mektebi'nde, 1888 yılında Galatasaray Mekteb-i Sultânisi'nde, (Galatasaray Lisesi) ve Beşiktaş Askerî Rüşdiyesi'nde öğrenim gördü. Daha lisede okurken 1889 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne girdi ve mezun oldu. Güzel Sanatlar Akademisi'nde de okurken II. Abdülhamid'in özel emri ile Harp Okulunun asiller sınıfına alındı. 1894 yılında piyade subayı olarak mezun oldu. 1908 yılında arkadaşı Selah Cimcoz ile "Kalem" adlı mizah dergisini çıkardı. Öğrenim yıllarında Hoca Ali Rıza Beyden ve Zonaro'dan sulu boya dersleri aldı. 1908'de Türk ressamlarının eserlerini teşhir etmek ve mabeyn orkestrası ile konserler vermek üzere Harbiye Nezareti tarafından Avrupa'ya gönderildi. Dönüşünde kolağası iken (Kd. yüzbaşı) istifa etti ve kendinı tamamiyle sanata verdi.
1920'de Sanayi-i Nefiseye hoca oldu. Şehircilik ve mimarlık tarihi dersleri verdi. 1923'te Darülbedayi Müdürlüğünde, 1925-1927 yıllarında, Ankara'da Hermann Jansen'in yanında imar müşavirliği yaptı. İstanbul ve Giresun'dan milletvekili seçildi. 1951-1958 arasında Eski Eserler ve Anıtlar Genel Kurulunda üye olarak bulundu. Ölümünden çok kısa bir süre önce Devlet Kültür Armağanı ve İTÜ Fahri Doktorluk payesi aldı.
I. Dünya Savaşı sırasında Kadıköy Belediye Şube Müdürlüğü, sonra resim sanatçıları için Avrupa'da sergi tertipleme görevlerinde bulundu.
Pul, tiyatro, müzik ve gezi meraklısı olan sanatçı 13 Kasım 1971 tarihinde 93 yaşında iken İstanbul'da vefat etti. Mezarı Erenköy'de Sahrayı Cedid mezarlığındadır.
Resim alanında suluboya çalışmalarıyla dikkat çekti. Bu resimler, sanat değeri yanında tarihsel ve belgesel yönleriyle de önemlidir. Sanat sözlüğü ve ansiklopedileri alanında da çalışmaları bulunan ve bu yönüyle sanat tarihçisi kimliği de taşıyan Arseven' in 1928'de yayımlanan Türk Sanatı kitabı, Türk sanatını özerk kimliği içinde tanıtan ilk bilimsel eserler arasında yer alır.